Często zadawane pytania (FAQ) na pl.sci.chemia

Ostatnio modyfikowane: 29 listopada 2006, 00:42:33.

1  Uwagi i informacje o korzystaniu z grupy
 1.0  Ogólne informacje o grupie
 1.1  Ogonki (polskie znaki diakrytyczne) w postach
 1.2  Gdzie można znaleźć archiwum grupy?
 1.3  Wersja robocza

2  Typowe pytania
 2.0  Gdzie są strony www z których można uzyskać podstawowe informacje
      o chemii na poziomie podstawówki/gimnazjum/liceum?
 2.1  Aaaa, pomóżcie rozwiązać to zadanie...
 2.2  Dlaczego nie należy wdychać podtlenku azotu?
 2.3  Otrzymywanie amfetaminy, LSD i podobnych specyfików
 2.4  Otrzymywanie jodku azotu
 2.5  Jak zrobić proch czarny?
 2.6  Skąd zdobyć KCN/As2O3/etc.?
 2.7  Gdzie znaleźć adresy sklepów, producentów odczynników, sprzętu lab., ...?
 2.8  Skąd zdobyć oprogramowanie chemiczne (do rysowania, obliczeń i planowania
      syntez)?
 2.9  Trawienie płytek drukowanych
 2.10 Odzysk srebra ze zużytych odczynników fotograficznych
 2.11 Jak skutecznie usunąć plamę z tłuszczu/atramentu/soku/etc. (i nie usunąć
      przy okazji materiału na którym ona się znajduje :-))?
 2.12 Co zrobić z rtęcią ze stłuczonego termometru?
 2.13 Czy w zmywarkach można używać "zwykłej" soli kuchennej?

3  Autorzy, copyleft i inne
 3.0  Kontakt z autorem
 3.1  Osoby które przyczyniły się do powstania tego dokumentu
 3.2  Gdzie można znaleźć aktualną wersję FAQ?
 3.3  Historia tego dokumentu
 3.4  Copyleft


1  Uwagi i informacje o korzystaniu z grupy

1.0  Ogólne informacje o grupie

 Opis tematyki grupy można znaleźć pod adresem
 http://www.usenet.pl/opisy/pl.sci.chemia, natomiast sieciowy savoir-vivre,
 czyli zasady którymi należy się kierować przy korzystaniu z grup dyskusyjnych
 (aka grup nowości) jest na stronie http://www.pg.gda.pl/~agatek/netq.html.
 Reszta tego punktu... w trakcie przygotowania (PG).

1.1  Ogonki (polskie znaki diakrytyczne) w postach

 Tak jak w całej hierarchii pl.* przyjętym standardem kodowania jest
 utf-8. W razie problemów polecam http://www.agh.edu.pl/ogonki/ oraz FAQ
 grupy pl.news.czytniki: http://czytniki.zamiast.net/faq.html#pliterki.

1.2  Gdzie można znaleźć archiwum grupy?

 Google: http://groups.google.com/group/pl.sci.chemia
 lub na serwerze news://news-archive.icm.edu.pl/pl.sci.chemia

1.3  Wersja robocza

 "Często zadawane pytania na pl.sci.chemia" są ciągle rozszerzane, zmieniane
 i poprawiane, więc w razie zauważenia błędów proszę o kontakt (punkt 3.0).


2  Typowe pytania

2.0  Gdzie są strony www z których można uzyskać podstawowe informacje
     o chemii na poziomie podstawówki/gimnazjum/liceum?

 http://www.dmoz.org/World/Polska/Nauka_i_edukacja/Chemia/
 http://katalog.chemia.px.pl/chemia/materialy_dla_uczniow/

2.1  Aaaa, pomóżcie rozwiązać to zadanie...

 * Alkacymetria czyli jak nie mieć pH na sprawdzianie ;-)
   http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/alkacymetria.htm
 * Ratunku, nie umiem liczyć! http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/rachunkowe.htm
 * Inne - zobacz tutaj: http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/dydaktyka.htm

2.2  Dlaczego nie należy wdychać podtlenku azotu?

 Należy szczególnie przestrzec przed próbami wdychania podtlenku azotu
 N2O, czyli "gazu rozweselającego", sporządzonego w laboratorium. Po
 pierwsze, jest on z reguły zanieczyszczony innymi toksycznymi tlenkami
 azotu. Podtlenek azotu nie podtrzymuje oddychania, więc podczas narkozy
 podaje się go w mieszaninie z tlenem. Czysty podtlenek azotu może
 powodować tzw. "bezdech", czyli niebezpieczne zablokowanie akcji oddechowej!

 Źródło: Uzupełnienie do egzemplarza autorskiego "Doświadczeń"; "Doświadczenia
 chemiczne", dr Tomasz Pluciński, wyd. I, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 1997.

2.3  Otrzymywanie amfetaminy, LSD i podobnych specyfików

 Zobacz: http://chemia.panoramix.net.pl/o_witrynie/FAQ.html#10 (punkt 10).

 Chętnych do opracowania tego tematu proszę o kontakt (punkt 3.0). Dla tych,
 którzy nie łapią pewnych niuansów: nie, nie chodzi o to jak faktycznie (gdyż
 to, jak sądzę, każdy kto ma już nieco doświadczenia wie), tylko o przystępne
 wytłumaczenie ZZZR - Zasady Zachowania Zdrowego Rozsądku.)

2.4  Otrzymywanie jodku azotu

 Patrz:
 http://pc69.wbc.lublin.pl/ChemFan/Publikacje/Halogenopochodne_amoniaku.html
 oraz http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/wybuchy.htm ("ryzykowny demontaż").

2.5  Jak zrobić proch czarny?

 Chętnych do opracowania tego tematu proszę o kontakt (punkt 3.0). Patrz też:
 uwaga do punktu 2.3.

2.6  Skąd zdobyć KCN/As2O3/etc.?

 Chętnych do opracowania tego tematu proszę o kontakt (punkt 3.0). Patrz też:
 uwaga do punktu 2.3.

2.7  Gdzie znaleźć adresy sklepów, producentów odczynników, sprzętu lab., ...?

 http://www.chemia.px.pl/roznosci/sklepy_chemiczne/index.html
 http://pc69.wbc.lublin.pl/ChemFan/Sprzet_I_Odczynniki/Sklepy.html
 http://www.myzlab.pl/index.php?a=26

2.8  Skąd zdobyć oprogramowanie chemiczne (do rysowania, obliczeń i planowania
     syntez)?

 Polskie strony z których można je ściągnąć (posortowane wg. ilości
 dostępnych programów):
 * http://www.chemia.px.pl/oprogramowanie.html
 * http://pc69.wbc.lublin.pl/ChemFan/Oprogramowanie/
 * http://rafalkubas.webpark.pl/Pliki/pliki.htm
 * http://www.ch.pw.edu.pl/~kazek/chemia/index.html

 Pod adresem http://www.gcms.de/soft.html znajduje się lista odsyłaczy do
 różnych stron z oprogramowaniem, a kontynuację prowadzonej dawniej przez
 Nikodema Kuźnika listy programów dla Linuxa można znaleźć tutaj:
 http://www.redbrick.dcu.ie/~noel/linux4chemistry/.

2.9  Trawienie płytek drukowanych

 "Płytki drukowane w warunkach domowych":
 http://www.piotr.nabielec.com/?doc=artikle/elektronika&PHPSESSID=d0a843216211f8b54d8687aadb8ed39f
 Wykonywanie drobnych elementów z blachy poprzez trawienie:
 http://www.fuw.edu.pl/~wwasil/Ol49/Etchpl.html.

2.10 Odzysk srebra ze zużytych odczynników fotograficznych

 Zobacz opis na stronie http://www.chem.univ.gda.pl/~tomek/srebro-odzysk.htm.

2.11 Jak skutecznie usunąć plamę z tłuszczu/atramentu/soku/etc. (i nie usunąć
     przy okazji materiału na którym ona się znajduje :-))?

 Plamy z atramentu bądź tuszu:

 Autor: "Tomasz Pluciński" <tomek[małpka]chemik.chem.univ.gda.pl>
 Message-ID: <bl9754$165$1@korweta.task.gda.pl>

 Bardzo wiele zależy od rodzaju i koloru podłoża. Największe szanse to biały
 len lub bawełna. kolorowe znacznie zmniejszają szanse powodzenia. Zawsze
 najpierw usunąć lepiszcze: tampon i podkładka z waty, rozpuszczlniki typu
 chloroform lub cokolwiek, co tusz rozpuszcza (z łatwo dostępnych środków:
 benzyna ekstrakcyjna lub spirytus - przyp. PG). Procedura dość żmudna i
 długotrwała, bo trzeba usunąć resztki dość dokładnie. Uwaga na zacieki.
 Rozpuszczenie oleistego lepiszcza jest absolutnie konieczne. Potem
 utleniacze w kolejności od najłagodniejszych (Vanish) do drastycznych
 (Bielinka, NaOCl) lub wręcz bardzo agresywnych (KMnO4 + rozcieńczomy kwas
 siarkowy). Czas działania: doświadczalnie - z reguły nie dłużej niż 3-4
 minuty dla KMnO4. Oczywiście po każdej zmianie utleniacza - resztki
 poprzedniego bardzo dokładnie wypłukać wodą, a tkaninę najpierw bardzo
 dokładnie wysuszyć. Niestety, agresywne utleniacze mogą nie tylko zniszczyć
 barwnik tkaniny, ale i naruszyć włókno. Praktyka wskazuje, że usunięcie
 tuszu jest trudne.

 W przypadku czarnego tuszu do stempli z węglem w charakterze pigmentu powyższa
 procedura nie poskutkuje (ani raczej żaden inny środek który nie zniszczy
 tkaniny) - PG.

2.12 Co zrobić z rtęcią ze stłuczonego termometru?

 Po pierwsze: nie przejmować się zanadto, gdyż to nie sama metaliczna rtęć
 jest toksyczna, a jej pary. Należy zebrać jak najwięcej np. za pomocą kartki
 papieru czy też zaklaplacza, pamiętając o określeniu `żywe srebro' - kuleczki
 ze względu na duże napięcie powierzchniowe oraz swą gęstość szybko `uciekają'
 w jak najniżej położone miejsce. Jeśli mamy wątpliwości, iż gdzieś w
 szczelinach podłogi czy innych zakamarkach pozostały resztki, można posypać
 te miejsca sproszkowaną siarką (celowość owego postępowania bywa poddawana
 w wątpliwość z racji szybkości przebiegu reakcji, ale napewno nie zaszkodzi).
 Uwaga dla niechemików: `siarka' z łebków zapałek nie zawiera siarki
 (pierwiastka)! Warto też wielokrotnie solidnie wywietrzyć pomieszczenie w
 którym rozlała się rtęć. Użycie odkurzacza nie jest rozsądnym pomysłem, gdyż
 zamiast zebrać rtęć - rozpylimy ją w pomieszczeniu, a w dodatku resztki mogą
 pozostać w rurze.
 Do wyciągania nawet niewidocznych kropelek rtęci ze szpar dobry jest pędzelek
 z drucików miedzianych zrobiony z przewodu elektrycznego (linki), po
 usunięciu zewnętrznej izolacji PCW i lakieru ochronnego z pojedyńczych
 drucików (na podstawie <3355.00003253.3da3d654@newsgate.onet.pl>).

 Na koniec o szkodliwości rozlanej rtęci można jeszcze poczytać tutaj:
 http://groups.google.com/group/pl.sci.chemia/msg/f5efb7079b33b2ca
 (Message_ID: <3aca.00000b70.3bffb4c8@newsgate.onet.pl>). ;-)

2.13 Czy w zmywarkach można używać "zwykłej" soli kuchennej?

 Autor: Michal Sobkowski <msob[małpka]ibch.poznan.pl>
 Message-ID: <3C1DDA43.59AC7AEF@ibch.poznan.pl>
 Temat: Re: sól do zmywarek

 Michal Jankowski wrote:
 
 > Primo, granulowana lepiej sie zasypuje, a secundo, to sol spozywcza
 > jest teraz jodowana i nie jestem tak na 100% pewien, ze ten jod nie
 > szkodzi...
 
 Wg mojego wyczucia, w zmywarkach powinien być wymieniacz jonowy, konkretnie
 kationit wymieniający Ca(2+) i Mg(2+) -> Na(+). NaCl potrzebny jest do
 regeneracji wsadu.
 O ile pamiętam, sól jodowana zawiera 30 mg KI na 1 kg NaCl, czyli 30 ppm.
 Jest to niewątpliwie ilość śladowa; sądzę że zmywarki muszą być przystosowane
 do znacznie większych zanieczyszczeń obecnych w wodzie wodociągowej. Co
 więcej KI jako taki nie ma prawa zaszkodzić wymieniaczowi jonowemu, po prostu
 ok. 30 ppm wymieniacza będzie w formie potasowej zamiast sodowej. Być może
 problemem jest wielkość kryształów, a co za tym idzie - możliwość zatykania
 systemu. Sól spożywcza może zawierać też jakieś frakcje nierozpuszczalne w
 wodzie, które nie szkodzą produktowi spożywczemu, a mogą szkodzić zmywarce. 
 Jeśli chodzi o nieprzydatność soli do zmywarek do spożycia - jest to wg mnie
 jedynie formalność dla produktu nie posiadającego atestu jako środka
 spożywczego.
 Podsumowując - prawdopodobnie można bez szkody dla urządzenia używać zwykłej
 soli spożywczej. Ale ja używam soli do zmywarek. :-)
 

3  Autorzy, copyleft i inne

3.0  Kontakt z autorem

 "Często zadawane pytania na pl.sci.chemia" redaguje Piotr Gogolewski (do
 spółki ze skryptem w perlu, dzięki któremu istnieje wersja HTML). Kontakt:
 chemia[małpka]panoramix.net.pl lub bezpośrednio na grupie pl.sci.chemia.

3.1  Osoby które przyczyniły się do powstania tego dokumentu

 Tomasz Pluciński <tomek[małpka]chemik.chem.univ.gda.pl>
 Michał Sobkowski <msob[małpka]ibch.poznan.pl>
 ----
 [małpka] = @

3.2  Gdzie można znaleźć aktualną wersję FAQ?

 Świeże wersje leżą pod adresami:
 * http://www.chemia.px.pl/Kampinos/pl.sci.chemia.html (HTML, polskie litery
   w kodowaniu utf-8)
 * http://www.chemia.px.pl/Kampinos/pl.sci.chemia.txt (tekst, polskie litery
   w kodowaniu utf-8)
 * http://www.chemia.px.pl/Kampinos/pl.sci.chemia.ascii.txt (tekst, bez
   polskich liter)

3.3  Historia tego dokumentu

 Ostatnie zmiany:
 * Poprawki, rozszerzenie kilku punktów, aktualizacja odsyłaczy - 28.11.2006
 * Czy w zmywarkach można używać "zwykłej" soli kuchennej? (2.13) - 17.11.2006
 * Rozwiązywanie zadań dla bardzo opornych czyli dodany punkt 2.1, a co za tym
   także idzie zmiany w numeracji punktów 2.*. - 10.11.2003
 * Odsyłacz do kolejnej strony z oprogramowaniem (punkt 2.8), drobne poprawki,
   nowa wersja skryptu generującego wersję HTML - 02.11.2003
 * Jak usunąć plamy z atramentu bądź tuszu? (punkt 2.11) - 01.11.2003

 Pierwsza wersja pojawiła się w Sieci 12 maja 2001 r.

3.4  Copyleft

 Dokument ten może być rozpowszechniany bez ograniczeń pod warunkiem nie
 dokonywania w nim zmian.


 od 2 listopada 2003