Borany

Tetraboran sodu Na₂B₄O₇*10H₂O

Boraks - bezbarwne, wietrzejące na powietrzu, słabo rozpuszczalne w wodzie ( w temp. 21^oC 2,7g w 100cm³) krystaliczne ciało stałe. Podczas ogrzewania rozpuszcza się we własnej wodzie krystalizacyjnej, stopniowo traci wodę i stapia sią na szklistą masę, w której rozpuszczają się tlenki metali (perła boraksowa; może być używana do identyfikacji metali - w zależności od dodanego związku zabarwia się w płomieniu na określony kolor). Bezwodny tetraboran sodu topi się w temp. 878^oC. W wodzie tworzy roztwór słabo zasadowy o pH=9,2 i prawie niezależnym od stężenia. Otrzymywany z minerałów: kornitu, boraksu lub innych przez rozpuszczenie w gorącej wodzie pod ciśnieniem i krystalizację. Minerał boraks rodzimy ma wzór Na₂[B₄O₅(OH)₄]*8H₂O . Stosowany jest w przemyśle szklarskim, ceramicznym i kosmetycznym, do lutowania, produkcji środków piorących oraz w laboratoriach chemicznych jako substancja buforowa.

Bromki

Bromek potasu KBr

Białe krystaliczne ciało stałe, topiące się w temp. 748^oC, wrzące w temp. 1380^oC, dobrze rozpuszczalne w wodzie (w temp. 20^oC 65g/100cm³). Otrzymywany w wyniku reakcji K₂CO₃ z Fe₃Br₈ lub bromu z KOH w obecności węgla drzewnego. Stosowany do wyrobu emulsji fotograficznych, w lecznictwie jako środek uspokajający, w litografii i rytownictwie, monokryształy znajdują zastosowanie w spektroskopii w zakresie podczerwieni.

Chlorany

Chloran(V) potasu KClO₃

Chloran potasu w przygotowaniu.

Chloran(VII) potasu KClO₄

Nadchloran potasu w przygotowaniu.

Chromiany

Chromian(VI) potasu K₂CrO₄

Żółte, krystaliczne ciało stałe o temp. topnienia 997^oC, dobrze rozpuszczalne w wodzie (w temp. 20^oC 62,5g/100cm³). Otrzymywany jest przez prażenie sproszkowanego chromitu z węglanem potasu i tlenkiem wapnia przy dostępie powietrza, rozpuszczenie stopu w roztworze gorącego siarczanu potasu, przesączenie i krystalizację. Znajduje zastosowanie w chemii analitycznej, garbarstwie, przemyśle tekstylnym oraz do produkcji innych związków chromu, czerni anilinowej, fungicydów i atramentów.

Dwuchromian(VI) potasu K₂Cr₂O₇

Dichromian(VI) potasu; krystaliczne ciało stałe koloru pomarańczowo-czerwonego, o gęstości 2,676g/cm³, topiące się w temp. 397^oC, powyżej temp. 500^oC rozkładające się na chromian potasu, tlen i tlenek chromu(III):
4K₂Cr₂O₇ 4K₂CrO₄ + 2Cr₂O₃ + 3O₂. Rozpuszczalny w wodzie (w 20^oC: 11,6g/100cm³, 0^oC: 4,9g/100cm³), posiada właściwości utleniające. Otrzymywany w wyniku reakcji dwuchromianu sodu z chlorkiem potasu. Stosowany w przemyśle fotograficznym, włókienniczym i skórzanym, do produkcji: pigmentów, ałunów chromowych, barwników anilinowych i klejów do skór, w ogniwach galwanicznych jako depolaryzator, do elektrolitycznego chromowania stali, itd.

Dwuchromian(VI) amonu (NH₄)₂Cr₂O₇

Dichromian(VI) amonu; ciało stałe koloru pomarańczowego, krystalizujące w układzie jednoskośnym, o gęstości 2,15g/cm³, rozkładające się przy ogrzewaniu powyżej temp. 180^oC:
(NH₄)₂Cr₂O₇ Cr₂O₃ + N₂ + 4H₂O. Rozpuszczalny w wodzie (w 20^oC 36,4g/100cm³), etanolu i ciekłym amoniaku, nierozpuszczalny w acetonie. Otrzymywany w wyniku nasycenia amoniakiem roztworu kwasu chromowego(VI). Stosowany w fotografii, farbiarstwie (jako zaprawa), dla amatorów doświadczeń pirotechnicznych stanowi surowiec do przygotowania wulkanów. Na zdjęciu pokazany jest kryształ zrośnięty z zanieczyszczeniem.

Cyjanki

Cyjanek potasu KCN

Bezbarwne kryształy; topi się w temp. 634,5^oC, higroskopijny, dobrze rozpuszczalny w wodzie (w temp. 25^oC 41,7g w 100g roztworu), natomiast w alkoholu - słabo. Pod wpływem wilgotnego powietrza cyjanek potasu zaczyna pachnieć gorzkimi migdałami (cyjanowodór), jego roztwory wodne mają odczyn silnie zasadowy; jest to spowodowane hydrolizą. Cyjanek wykazuje właściwości redukcyjne oraz jest siną trucizną. Otrzymuje się go przez utlenienie izotiocyjanianów kwasem azotowym lub przez wprowadzenie cyjanowodoru do roztworu wodorotlenku potasu. Stosowany głównie jako składnik kąpieli galwanicznych, w elektrochemii, metalurgii, do wydzielania złota z rud oraz w laboratoriach chemicznych jako odczynnik.

Krzemiany

Metakrzemian sodu Na₂SiO₃

Szkło wodne w przygotowaniu.

Manganiany

Manganian(VII) potasu KMnO₄

Nadmanganian potasu w przygotowaniu.

Tiosiarczany

Tiosiarczan sodu Na₂S₂O₃*5H₂O

Antychlor, krystaliczne, bezbarwne ciało stałe, w temp. 48^oC topi się we własnej wodzie krystalizacyjnej, w temp. 223^oC traci wodę i rozkłada się na siarczan sodu i siarczek sodu. Rozpuszcza się w wodzie; roztwory mają odczyn obojętny, łatwo tworzy roztwory przesycone, nie rozpuszcza się w alkoholu. Ma własności redukujące, pod wpływem silnych utleniaczy (np. chloru) przechodzi w siarczan sodu, jod utlenia go do czterotionianu sodu: 2Na₂S₂O₃ + I₂ 2NaI + Na₂S₄O₆. W wyniku utworzenia kompleksu rozpuszcza sole srebra: Ag⁺ + 2S₂O₃^2- [Ag(S₂O₃)]^3-. Otrzymywany przez utlenianie polisiarczków: 2Na₂S₂ + 3O₂ 2Na₂S₂O₃ lub gotowanie siarki z roztworem siarczanu(IV) sodu: Na₂SO₃ + S Na₂S₂O₃. Znajduje zastosowanie w fotografii jako utrwalacz, w przemyśle włókienniczym i papierniczym do usuwania nadmiaru chloru (stąd nazwa antychlor) po bieleniu, w hutnictwie srebra i analizie miareczkowej jako odczynnik redukujący jod.