 |
 |
Węglowodany (cukry)
Glukoza
![[ wzór strukturalny ]](../grafiki/wzory/glukoza.gif)
Inne nazwy: dekstroza, cukier gronowy, cukier skrobiowy. Jest
monosacharydem, należy do aldoheksoz. Występuje w płynach ustrojowych wielu gatunków
roślin i zwierząt; we krwi człowieka jej zawartość wynosi od 0,01 do 0,08%. Jest
składnikiem wielu oligo- i polisacharydów, np. cukru
trzcinowego, skrobi i większości glikozydów. Występuje w postaci bezbarwnych
(postać drobnokrystaliczna ma kolor biały) kryształów o słodkim smaku,
rozpuszczalnych w wodzie, trudno
rozpuszczalnych w alkoholach a nierozpuszczalnych w eterze. Prawoskrętna D(+)-glukoza występuje w
dwóch odmianach izomerycznych: -D(+)-glukoza; krystalizuje zwykle w postaci
monohydratu topiącego się w temp. 85oC, bezwodna topi się w temp.
147oC, wykazuje mutorotację, [ ]D20 + 113
52,5o (24h, c=10, woda); -D(+)-glukoza, topi się w temp. 148oC,
[ ]D20 + 19,7
52,5o (24h, c=10, woda). Otrzymywana przez hydrolizę cukrów złożonych,
np. skrobi lub celulozy za pomocą kwasów mineralnych lub enzymów. Glukoza znajduje
zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym do produkcji wyrobów cukierniczych, jako
składnik sztucznych
miodów, niekiedy do wyrobu piwa zamiast słodu, w lecznictwie jako środek
wzmacniający serce i w schorzeniach wątroby.
Sacharoza
![[ wzór strukturalny ]](../grafiki/wzory/sacharoza.gif)
Cukier trzcinowy, cukier buraczany; disacharyd nieredukujący, ulega
fermentacji. Słupki, krystalizuje w dwóch postaciach: a - temp. topnienia
184-185oC, b - temp. topnienia 169-170oC, prawoskrętna, [ ]D20 = +66,5o, rozpuszczalna w wodzie, trudno rozpuszczalna w alkoholu, smak słodki. Nie wykazuje mutarotacji.
Hydroliza (+)-sacharozy pod wpływem wodnego roztworu kwasu lub enzymu
inwertazy powoduje utworzenie cukru inwertowanego. Występuje w wielu
roślinach i owocach. Otrzymywana z trzciny cukrowej Sacharum officinarum lub
z buraków Beta vulgaris. W celu uzyskania cukru pokrajane buraki ługuje się
wodą w temp. 75-85oC
metodą dyfuzyjną. Otrzymany sok, zawierający około 15% cukru poddaje się (w celu
oczyszczenia) defekacji, a następnie saturacji. Po odfiltrowaniu wytrąconych
zanieczyszczeń sok zagęszcza się w wyparnicach aż do wykrystalizowania cukru
surowego. W celu oczyszczenia cukier surowy poddaje się rafinacji, polegającej na
rozpuszczeniu go w wodzie, odbarwieniu za pomocą węgla aktywnego i powtórnym
odparowaniu, następnie odwirowaniu i suszeniu. Cukier znajduje zastosowanie w
przemyśle spożywczym i farmaceutycznym. Nazwa systematyczna:
-D-glukopiranozylo- -D-fruktofuranozyd.
|
 |
 |