[ łuk górny ]

Układ okresowy pierwiastków: Arsen


symbol As
nazwa angielska arsenic
nazwa łacińska arsenicum
grupa 15 (V główna) - azotowce
liczba atomowa 33
masa atomowa 74,9216u
konfiguracja elektronowa 1s22s2p63s2p6d104s2p3
występuje w postaci izotopów 75As (100%)
temperatura topnienia 817oC (szary, ciśn. 3,7MPa)
temperatura sublimacji 613oC (szary)
gęstość (20oC, 1013,25hPa) 5,73g/cm3
stopnie utlenienia w związkach-3, +3 (najtrwalsze związki) oraz +5
elektroujemność (Pauling)2,0
elektroujemność (Allred)2,00

Występowanie

Zawartość w skorupie ziemskiej wynosi 5 * 10-4, ważniejsze minerały: arsenopiryt FeAsS, kobaltyn CoAsS, gersdorfit NiAsS, aurypigment As2S3, realgar AsS oraz lelingit FeAs2, występuje także (rzadko) w stanie rodzimym.

Otrzymywanie

Do zastosowań przemysłowych pozyskuje się go poprzez redukcję związków węglem, bądź ogrzewanie arsenopirytu.

Właściwości

Arsen występuje w kilku odmianach; najtrwalsza jest metaliczna odmiana szara, która tworzy kruche romboedryczne kryształy koloru szarego o metalicznym połysku. Pod normalnym ciśnieniem w temp. 613oC odmiana ta sublimuje do postaci żółtej pary składającej się z cząsteczek As4, a w temp. ponad 1700oC - także As2. Poprzez oziębianie par otrzymuje się metatrwałą odmianę żółtą, która jest rozpuszczalna w CS2 (masa cząsteczkowa stwierdzona w tym rozpuszczalniku odpowiada cząsteczkom As4), i krystalizuje z niego w postaci regularnych przeroczystych kryształów o miękkości wosku. Jeśli natomiast pary ulegną kondensacji w temperaturze od 100 do 200oC to otrzymamy bezpostaciowy czarny arsen, nie przewodzący prądu elektrycznego. Poniżej przedstawiamy schemat przejść między odmianami arsenu:

613oC ochładzanie światło
As (odmiana szara) => As (para) => As (odmiana żółta) => As (odmiana szara)
 
kondensacja,
100-200oC
As (para) => As (odmiana czarna)

Zastosowanie

Składnik stopów łożyskowych i śrutu (0,3-1% zawartość w stopie z ołowiem zwiększa twardość). Arszenik (tlenek arsenu(III)) stosowany jest jako środek przeciw szkodnikom oraz w przemyśle szklarskim do klarowania masy, siarczki natomiast przy wyrobie farb malarskich.

Więcej informacji:

 
[ linia prosta ] [ Strona główna ]   [ Aktualności ]   [ Katalog stron WWW ]   [ Szukaj ]   [ Ankieta ]   [ O witrynie ]  
[ Nieorganiczne ]   [ Organiczne ]   [ Układ okresowy ]   [ Tabele ]   [ Różności ]   [ Oprogramowanie ]   [ linia prosta ]
Wszelkie prawa zastrzeżone (c) 1998-2003 Piotr Gogolewski [ @ ]
[ łuk górny ]