Tomasz Pyć - gwiazdy świecą nocą

Następna audycja, wydanie 11, na antenie TVP S.A.
w dniu 5 marca 2000 r.; program 1, godz.0⁵⁰
Proszę sprawdzić w gazetach z programem TV, termin może ulec zmianie.

Program "Astronomica" wygrał 14 lutego 2000 - Michał Domagała z Kielc http://www.astronomica.com/

KONKURS uczestnicy	1. Adam Hurcewicz z Białegostoku 2. Andrzej Gibiec ze Skoczowa Pierwszą nagrodą w konkursie jest teleskop. Organizowane jest spotkanie z konstruktorami tego teleskopu. Drugą nagrodą w konkursie jest "Atlas Układu Słonecznego". Redaktor Roman Kanciruk zapowiedział dogrywkę!	25 pkt 25 pkt

Tematem tego wydania są "gwiazdy młode". Piętnaście miliardów lat temu, w wirze gazu i pyłu, jaki pojawił się po Wielkim Wybuchu, ukształtowały się pierwsze gwiazdy. Poprzedziły pierwsze galaktyki, bowiem bez gwiazd nie byłoby galaktyk. Te gwiazdy poczęły się grupować. Niektóre z nich, być może, przetrwały do dziś. Takie gromady kuliste, jak się je nazywa, krążą nad jądrami galaktyk , które powstały dużo później niż gromady gwiazd. Najstarsze gwiazdy w tych gromadach liczą sobie, bagatela, po 12 do 15 miliardów lat. Nasza gwiazda Słońce należy do wiekowych średniaków. Powstała jakieś cztery i pół miliarda lat temu.

M 83 foto 73 KB

Młode gwiazdy można znaleźćw pobliżu gwiazdozbioru Oriona. Plejady to włąśnie grupa młodych gwiazd, odległa od nas o 380 lat świetlnych. Bliżej znajdują się, 150 lat świetlnych, nieco starsze Hiady. Są we Wszechświecie takie miejsca gdzie rodzą się wciąż nowe gwiazdy. W galaktyce M-83 można dostrzec świecące różowo miejsca. Znajdują się w spiralnych ramionach - to rejon narodzin gwiazd. W naszej galaktyce też są takie gwiezdne przedszkola. Nazywane są mgławicami emisyjnymi. To chmury świecącego wodoru zmieszane, z czarnym pyłem. Gwiazdy świecą tam, gdzie skupia się materia. Niekiedy można zobaczyć jasną młodą gwiazdę, w swoistym, mglistym kokonie. Gorąca, biała grupa nowych gwiazd jest dość dobrze widoczna na niebie. Czarny pył w M83 rozciąga się wszerz iwzdłuż. Jest rozpraszany przez energię powstających,nowych gwiazd. Narodziny gwiazdy to zjawisko niezwykle gwałtowne. Na przykład szereg młodych gwiazd nadyma gigantyczny balon materii w czerwonej mgławicy. Młode gwiazdy wypalają w centrum mgławicy Rosetta szeroką na 12 lat świetlnych dziurę. Czy wszystkie gwiazdy dożywają sędziwego wieku? Nie! Im cięższa gwiazda, tym krótszy jej żywot.

Roman Kanciruk i Tomasz Pyć

(wykorzystano informacje ze scenariusza)

Program zredagował i prowadził Roman Kanciruk. W studiu jego gośćmi byli Jerzy Rafalski, astronom z Torunia; Jacek Uniwersał (przy teleskopie) i Tomasz Pyć (przy komputerze). Realizowała audycję Barbara Gajos. Scenografię zaprojektowała Aneta Trześniewska , a produkcją kierowała Małgorzata Sieheń.



Więcej informacji	http://www.astronomical.org
Hubble Space Telescope	http://www.stsci.edu/stsearch/
	http://encyklopedia.pl/wiem/
NASA dla dzieci	http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/StarChild.html




	Położenie gromad na zimowym niebie. Duża mapa - 121 KB