Tomasz Pyć - gwiazdy świecą nocą

Następna audycja, wydanie 9, na antenie TVP S.A.
w dniu 14 lutego 2000 r.; program 1, godz.0²⁰

KONKURS
uczestnicy

1. Adam Hurcewicz z Białegostoku
2. Andrzej Gibiec ze Skoczowa
Pierwszą nagrodą w konkursie jest teleskop.
Drugą nagrodą w konkursie jest "Atlas Układu Słonecznego". Redaktor Roman Kanciruk zapowiedział dogrywkę!

25 pkt
25 pkt

Na zimowym niebie dominuje jedna konstelacja, piękna postać Oriona-myśliwego, ale ten obraz to tylko gra pozorów. Gdybyśmy mogli odbyć wielką podróż w Kosmosie, względne położenie gwiazd Oriona byłoby zupełnie inne. Podobnie jak w przypadku innych konstelacji, tylko widziane z Ziemi gwiazdy układają się w znajomy obraz. Oriona można zobaczyć na naszym niebie od października do marca. Kulminacja w grudniu, dobrze widoczna w styczniu. Gwiazdozbiór znajduje sie na skraju Drogi Mlecznej, na południe od Bliźniąt i Byka. Wyodrębniony został już w Mezopotamii, co najmniej 5 tysięcy lat temu (legenda). Gdybyśmy polecieli w kierunku Oriona, to w odległości 900 lat świetlnych napotkalibyśmy gwiezdnego olbrzyma. Nazwano go Rigel.


Legenda
Nazwa gwiazdozbioru pochodzi z mitologii greckiej. Orion był podobno synem Posejdona i Euriale. Ten beocki myśliwy to wg mitów prawdziwy olbrzym, o niezwykłej sile. Tak wysoki, że bez trudu przeprawiał się w bród przez morze. Życiowe losy olbrzyma są dość niejasne. Według jednej z wersji był mężem greckiej księżniczki, a jej zazdrosny ojciec oślepił go. Podobno zakochał się też w różanopalcej bogini Jutrzence (mit.grecka: Eos; mit.rzym Aurora), bogini brzasku i wpatrując się w nią stracił wzrok. Jedna z wersji głosi, że zginął od strzały bogini łowów Artemidy. Inna, że pewnego razu tak rozzłościł boginię, że zesłała na niego olbrzymiego Skorpiona i zginął od zatrutego kolca. Umierającego ratował bóg sztuki medycznej, Asklepios. Bogom się to nie podobało i spiorunowali Oriona, wysyłając go na nieboskłon. Nie mścili się więcej, a dla uhonorowania go sprawili, że pojawia się na wschodzie, gdy Skorpion kryje się na zachodzie. Coś w tym chyba jest, bowiem na niebie Oriona nie można obserwować razem ze Skorpionem.

Więcej informacji o Orionie:	http://www.astronomical.org/constellations/ori.html
	http://www.beta.css.pl/konstelacje/Ori.htm
	http://encyklopedia.pl/wiem/
NASA dla dzieci	http://starchild.gsfc.nasa.gov/docs/StarChild/StarChild.html

Program zredagował i prowadził Roman Kanciruk. W studiu jego gośćmi byli Jerzy Rafalski, astronom z Torunia; Jacek Uniwersał (przy teleskopie) i Tomasz Pyć (przy komputerze). Realizowała audycję Barbara Gajos. Scenografię zaprojektowała Aneta Trześniewska , a produkcją kierowała Małgorzata Sieheń.




M 42, foto 58KB	Położenie Oriona na zimowym niebie. Duża mapa - 121 KB