Wydanie wakacyjne z 28 sierpnia 2000 r., program 1 TVP, godz. 0³⁰

Wyszukiwarka NASA Search     

Piąty program z wakacyjnej serii, i drugi sierpniowy, realizowany także w Piwnicach koło Torunia.

Dość wcześnie rozpoczynała się emisja naszej audycji. Podczas realizacji programu radioteleskop kierowany był na dość silne źródło promieniowania radiowego w zakresach fal centymetrowych, w szczególnych długościach fali, odpowiadających przejściom energetycznym molekuł - CH3OH. Są tam silne źródła promieniowania cząstki OH - rodnika wodorotlenowego, a także innych molekuł - wody, tlenku krzemu, formaldehydów, metanolu. Konkretnie w tym dniu poszukiwano w tym radioźródle metanolu, który obficie występuje w miejscach gdzie rodzą się nowe gwiazdy i nowe planety. Badanie takich molekuł pozwala na określienie warunków fizycznych jakie panują w tych kosmicznych chmurach, temperaturach, gęstościach i jaki jest ich skład chemiczny. W tych chmurach, gdzie tworzą się planety i gwiazdy materia jest niesłychanie skomplikowana. Wręcz można mówić o molekułach pochodzenia organicznego.
Prezentowane były w audycji znane obrazy z teleskopu Hbble'a, które przedstawiały charakterystyczne obłoki, gdzie są szczególnie korzystne warunki do występowania emisji radiowej molekuł. I to wzmocnionej emisji. Są to bowiem masery czyli odpowiedniki laserów, ale nie w zakresie światła widzialnego, a w zakresie fal radiowych.
Otrzymuje się bardzo ciekawe wyniki, mając informacje nie tylko z radioteleskopu  w Piwnicach, ale też z teleskopów w sieci interferometrii wielkobazowej (połączonego globalnego radioteleskopu), które mają bardzo dobre rozdzielczości i można budować trójwymiarowe mapy badanych obiektów.
(komentarz z filmu) - Astronomowie, sporządzając mapy nieba w latach 60-tych, identyfikowali poszczególne obiekty intensywnościa szumu radiowego. Przez teleskopy optyczne wyglądają one jak zwykłe gwiazdy. Ale nie mogły nimi być, bo przesuniecie widma ku czerwieni umieszcza je w odległości miliardów lat świetlnych. Nie są też tak zwanymi "galaktykami radiowymi". Galaktyka Centaur A jest bardzo głośna, ale nie emituje wiele energii, podobnie jak galaktyki Seiferta, radiowe źródła z błyszczącymi jądrami. Emitują one 100 razy mniej energii niz galaktyki radiowe i 10 000 razy mniej niż nowoodkrywane źródła energii. Wszystkie są zasilane przez superciężkie czarne dziury, żarłoczne skupienia grawitacji. Czarne dziury w nowoodkrywanych źródłach są gigantyczne. W każdej minucie pochłaniają materię ilością równą sześciuset Ziemiom.
Wreszcie w dalekich rejonach Wszechświata astronomowie odkryli kwazary. To obiekty emitujące najwięcej energii we Wszechświecie. Są najstarsze, najbardziej odległe i bardzo jasne. Świadczy o tym przesunięcie ku czerwieni spektrum ich światła (kwazar na zdjęciu z prawej).

Już założyliśmy nowy katalog przy stronach naszego programu, w którym znajdują się niektóre informacje jak zbudować amatorski radioteleskop. Przypominamy, że Prof. Andrzej Kus wykonał taki amatorski radioteleskop i prezentował go podczas nagrań naszej audycji. Po każdej emisji audycji odbierał telefony od telewidzów i na bieżąco udzielał odpowiedzi na pytania. Red. Roman Kanciruk podawał numer telefonu.  /tp/

Więcej informacji można uzyskać z oficjalnych stron Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Zdjęcia i dźwięk do tego wydania audycji realizowała ekipa naszych kolegów z oddziału w Bydgoszczy.

Prosimy korzystać także z innych stron, odnośniki podane obok i niżej.

Jet Propulsion Laboratory - radioastronomia

W naszej audycji
oficjalnie korzystamy z programu "Astronomica"